• TOKA

Toka izeneko euskal jokoan disko itxurako metalezko piezak, 250 gramukoak eta 6 cm ko diametrokoak gutxigorabehera, jaurtiki behar dira, 11-50 metroko distantzia batetik, helburua izanik egurrezko kajoi batean iltzaturik dagoen 3 bat cmko zabalera duen toka edo burnizko txapa kurbatu bat jotzea izanik helburua. Pieza batek toka edo txapa jotzen duenean kontatzen da tantoa (piezak txaparen aurka joaz eragindako soinuaz erraz egiaztatzen da hau), betiere piezak aurretik lurra jo ez badu.  Txanda bakoitzean jaurtikitako pieza kopurua aldakorra da tokiaren arabera (6-10) eta batzuetan piezak bi eskuak txandakatuz jaurtiki behar zirela eta txanpon arruntak jaurtikiz jokatzen zela ere jaso da.

XX. mendean zehar batez ere Gipuzkoan eta Nafarroako eta Bizkaiko herri batzuetan, hala nola Zaldibar eta Elorrio, jokatzen zen. Ohizko jokoa zen herriko jaietan. Hala ere, edozein egunetan maiz ikus zitekeen sagardotegietara inguratzen zen jendea tokan jokatzen ikustea. Gaur egun gehien bat herriko jaietara mugatzen da.

Toka jokalari trebea Manuel Matxain Aieteko donostiarra izan zen.